Weź sobie

15 maja 2018

Tak, wiem, że ta strona jest przeładowana nudnymi tekstami pełnymi zbędnych dygresji, które być może nie każdy ma ochotę czytać (patrząc optymistycznie, natomiast z pesymistycznego punktu widzenia – których nikt nie ma zamiaru nawet przeglądać). Zdaję sobie sprawę z grozy sytuacji, dlatego właśnie powstał ten dział, mający za zadanie ułatwić życie każdemu, kto po prostu szuka tu konkretnych plików do pobrania.

Pliki te to nie tylko aplikacje i skrypty które sam napisałem lub zmodyfikowałem, ale także rozmaite programy z kategorii freeware, shareware oraz public domain. Na samym dole strony umieszczone są również wskazówki, gdzie można znaleźć oprogramowanie abandonware, osierocone ze wzgardą przez swych twórców ponad dekadę temu – niczym pozostawiony na łaskę losu pies, wywieziony za miasto i przywiązany przez nikczemnego właściciela do drzewa.

Marijuana Mail 0.1.75
Inaczej MJ-Mail lub MJM – moja dawna aplikacja do obsługi poczty, działająca nawet pod TOS‑em 1.0 na standardowym Atari 1040ST. W roku 2018 wprowadziłem w niej parę poprawek, dzięki czemu można jej używać nawet dziś.

Więcej informacji na jej temat znajdziecie na osobnej podstronie. Archiwum zawiera dokumentację i różne wersje językowe.

Poprawiony qed 4.52
Zmodyfikowany edytor qed, przetłumaczony na język polski i wyposażony w możliwość konwertowania polskich znaków między standardem ISO 8859‑2 i CP‑1250, a także prawidłowo zmieniający małe polskie litery na duże (i odwrotnie).

Zrzut ekranu i krótki opis we wpisie z 19 grudnia 2001 roku.

Kalendarz
Zmodyfikowany skrypt do Jinnee, wyświetlający aktualną datę w formie kartki z kalendarza, informującej również, kto danego dnia obchodzi imieniny. Do działania wymaga systemu MagiC, desktopu Jinnee oraz dodatku Scripter.

Imieniny
Skrypt do Jinnee, który pozwala sprawdzić, kiedy dana osoba obchodzi imieniny. Wystarczy wpisać, jakiej osoby imieniny nas interesują (trzeba użyć dopełniacza, nie mianownika, czyli „Małgorzaty”, nie „Małgorzata”) – w efekcie na biurku pojawi się żółta karteczka z wszystkimi datami imienin danej osoby. Do działania wymagany jest MagiC, desktop Jinnee oraz dodatek Scripter.

Krowy
Multimedialny kurs rozpoznawania szalonych krów. Do działania wymagane jest Atari STE, czyli model wyposażony w przetworniki cyfrowo‑analogowe. Program nie działa na zwykłym ST (niestety, nie działa również na Falconie). Więcej we spisie z 18 maja 2002 roku.

DOSFSCK Very Simple Stupid Shell
Efekt dawnej dyskusji na grupie comp.sys.atari.st między zwolennikami systemu MiNT oraz zwolennikami systemu MagiC. Ci pierwsi twierdzili, że MiNT jest super, bo między innymi ułatwia portowanie programów uniksowych, takich jak właśnie dosfsck, czyli program do sprawdzania i naprawiania dysku. Ci drudzy twierdzili, że te przeportowane programy są niezgodne z filozofią systemu Atari, ponieważ trzeba je obsługiwać z wiersza poleceń, co jest nieprzyjazne dla użytkownika.

DOSFSCK Very Simple Stupid Shell to prosta nakładka na dosfsck, stworzona przy użyciu Scriptera – wygodnego dodatku do systemu MagiC, pozwalającego na automatyzację różnych zadań.

DOSFSCK Still Very Simple Shell
Problem z powyższą nakładką na dosfsck polega na tym, że wymaga ona desktopu Jinnee oraz dodatku Scripter. Dlatego zrobiłem drugą wersję, tym razem działającą jako zwykły program.

Past Life
Aplikacja w języku angielskim, pozwalająca sprawdzić, kim byliśmy w poprzednim wcieleniu. Atarowski port oryginału stworzonego przez Natalie V. Zubar. Więcej we wpisie z 30 maja 2002 roku.

MJ-Time
Mój program ustawiający zegar Atari zgodnie z odpowiedzią z serwera podającego aktualny czas. Program ten wykorzystuje protokół TIME przez port 37 TCP. Archiwum zawiera opis w języku polskim i angielskim.

Innym fajnym programem tego typu jest timec, dostępny na https://freeshell.de/~monokrom. MJ‑Time powstał z potrzeby chwili, ponieważ timec nie chciał u mnie dobrze działać w systemie MagiC razem z Seebärem.

Polskie czcionki systemowe
Czcionki bitmapowe w trzech wielkościach: 6×6, 8×8 oraz 8×16 pikseli. Nadają się doskonale do użycia jako czcionki systemowe, można je zainstalować przy użyciu NVDI. Zawierają polskie znaki w standardzie ISO 8859‑2.

Ogonki – zmieniacz polskich znaków
Program do konwertowania polskich znaków w plikach tekstowych. W przeciwieństwie do innych programów tego typu nie zapisuje on zmian w nowym pliku, lecz dokonuje ich bezpośrednio w pliku źródłowym – może być to przydatne, gdy mamy mało miejsca na dyskietce ;)

To nie moje!

Niżej pobrać można różne programy na Atari należące do kategorii freeware oraz shareware. Nie mam z nimi nic wspólnego, jedynie zgromadziłem je w jednym miejscu. Do niektórych archiwów dodałem polskie tłumaczenie opisu instalacji lub ważniejszych fragmentów instrukcji.

Poniższe programy są moim zdaniem bardzo przydatne i każdy użytkownik Atari ST powinien je mieć, ponieważ znacznie uprzyjemniają korzystanie z komputera, a w niektórych przypadkach (np. poprawki do TOS‑u) są wręcz absolutnie niezbędne, aby uniknąć takich nieprzyjemności, jak chociażby utrata danych na dysku twardym.

Pinhead
Program ten znacznie przyspiesza uruchamianie systemu z dyskietki lub twardego dysku. Podobnie jak NVDI, jest on po prostu koniecznym warunkiem zachowania zdrowia psychicznego przy kontaktach z Atari ST i systemem TOS.

Należy umieścić go jako pierwszy plik w folderze AUTO. Dzięki niemu wszystkie kolejne pliki potrzebne podczas uruchamiania systemu (w tym także np. moduły STX ładowane do pamięci przez STinG‑a) będą wczytywane dużo szybciej.

Poprawki dla TOS‑u
Zestaw wydanych przez firmę Atari poprawek do starszych wersji TOS‑u (od 1.0 do 1.6). Najważniejsze z nich to CACHE.PRG (zapewnia pamięć podręczną przechowującą bieżący katalog plików, dzięki czemu znacznie szybciej przebiega kopiowanie plików – zarówno na dyskietkę, jak i na dysk twardy), a także FOLDR100.PRG (poprawia katastrofalny błąd w zarządzaniu pamięcią w systemie TOS, powodujący utratę danych zapisanych na dysku twardym).

Każdy użytkownik TOS‑u starszego niż 2.0x powinien niezwłocznie umieścić oba wspomniane pliki w folderze AUTO.

Y2K-FIX
W latach 80. nikt najwyraźniej nie myślał, że ludzkość będzie istnieć jeszcze ponad 20 lat. Projekt „gwiezdnych wojen” ogłoszony przez prezydenta Ronalda Reagana, doktryna MAD (wzajemnego zagwarantowanego zniszczenia), trwający wyścig zbrojeń – ktoś na serio przypuszczał, że to się w ogóle może skończyć inaczej, niż globalnym konfliktem nuklearnym i całkowitą anihilacją ludzkości?

Na pewno nie programiści. Dlatego do zapisu bieżącego roku używali jedynie dwóch cyfr, dodając przed nimi 19. W efekcie powstał tzw. „problem roku 2000”, zwany także poetycko „pluskwą milenijną”: zegary w komputerach miały przestać działać prawidłowo po 31 grudnia 1999 roku.

Starsze wersje TOS‑u są niestety dotknięte tą przypadłością. Rozwiązaniem jest instalacja odpowiedniej łatki. Powstało ich kilka, na moim 520ST używam programu Y2K_FIX, którego autorem jest Ingo Linkweiler.

Hold It
Programy przeznaczone dla trybu tekstowego (te z rozszerzeniami .tos i ttp) uruchamiane w systemie TOS mają pewną niemiłą cechę: kończąc swe działanie z reguły nie dają użytkownikowi szansy na zapoznanie się z wyświetlonymi komunikatami.

Po zainstalowaniu Hold It naciśnięcie klawisza Shift uniemożliwi powrót do desktopu – tak długo, jak rzeczony klawisz pozostanie wciśnięty. Mała rzecz, a cieszy.

Noverify
Weryfikacja zapisu na dyskietce jest czasochłonna i chyba nikomu jeszcze nie pomogła. Zawsze miałem ją wyłączoną – i nic się nie stało. Tak, wiem, dowód anegdotyczny.

Wyłączenie weryfikacji zapisu na dyskietce sprowadza się do wrzucenia do folderu AUTO odpowiedniego programu. Jest on oczywiście przeznaczony dla użytkowników prawdziwych komputerów Atari, wyposażonych w stację dyskietek.

Let’em Fly
Bardzo użyteczny program, rozszerzający możliwości AES‑u w zakresie obsługi okien dialogowych. Po zainstalowaniu Let’em Fly zyskujemy wiele nowych możliwości podczas edycji pól tekstowych, większość nieruchomych do tej pory dialogów można przesuwać, zyskują one też nowy, estetyczny wygląd. Działa bez problemów z TOS‑em i MagiC‑iem.

Floppy Formatter
Dyskietki formatowane przy użyciu standardowej funkcji TOS‑u nie są prawidłowo odczytywane w innych systemach, np. pod Windows. W przypadku TOS‑u 1.0 i 1.02 dyskietka taka w ogóle nie jest widziana przez peceta, natomiast od wersji 1.04 w górę sytuacja jest jeszcze gorsza: pecet teoretycznie dyskietkę widzi, ale w praktyce mogą pojawić się problemy podczas jej używania, ponieważ TOS przydziela niestandardową liczbę sektorów dla tablicy alokacji plików (FAT). Jeśli więc chcemy przenosić pliki między różnymi systemami na dyskietkach, warto sformatować przeznaczoną do tego celu dyskietkę przy użyciu zewnętrznego programu. Doskonałym narzędziem do tego celu jest Floppy Formatter. Autorem programu jest Peter Putnik, twórca m.in. alternatywnego sterownika dysku twardego dla Falcona.

WinX
Program ten, umieszczany w folderze AUTO, dodaje wiele nowych funkcji do standardowego GEM‑u Atari. W przypadku TOS‑u w wersji 2.06 (lub nowszej) jest to na przykład możliwość przewijania zawartości okien w czasie rzeczywistym. Jego wadą jest jednak stosunkowo duże zużycie pamięci – jeśli jednak mamy Atari z 4 MB RAM‑u, nie powinno stanowić to większego problemu.

MSA
W sieci można znaleźć dużo gier na Atari w formacie .msa. Plik z takim rozszerzeniem zawiera obraz całej dyskietki i przeznaczony jest do użycia pod emulatorami. Do tworzenia takowych plików na Atari (oraz ich rozpakowywania) służy program Magic Shadow Archiver.

SysInfo
Ten program pozwala dowiedzieć się, jaka wersja TOS‑u, AES‑u i GEMDOS‑u znajduje się w naszym Atari, czy jest tam też blitter, koprocesor arytmetyczny – i inne rzeczy.

Selectric
Zastępczy wybieracz plików, alternatywa dla systemowego item selectora. Posiada wiele dodatkowych funkcji, takich jak zakładanie nowych folderów, kopiowanie i przenoszenie plików, możliwość zapamiętania ścieżek dostępu do kilku najczęściej używanych folderów, itd.

Bardzo dobry dla użytkowników zwykłego TOS‑u. Dla użytkowników systemu MagiC nieprzydatny ze względu na brak obsługi długich nazw plików.

Edytor
Nie pamiętam, skąd go mam. Jest to prosty aż do bólu edytor, należący do kategorii public domain. Gdy korzystałem z 520ST z 0,5 MB, a później 1MB RAM, był niezastąpiony. Jeżeli masz w swym Atari mało pamięci i nie używasz systemu wielozadaniowego, to Tobie też się on przyda.

Pack ICE
Program służący do skracania długości plików wykonywalnych (czyli PRG, APP, TOS, TTP). Przydaje się on przy korzystaniu z Atari bez twardego dysku – spakowane programy wczytują się z dyskietki szybciej i zajmują na niej mniej miejsca.

STZip 2.6
Phil Katz, twórca programu PKZip dla komputerów PC, zmarł 14 kwietnia 2000 roku w wyniku zatrucia alkoholem. Miał 37 lat. Rozwinięty przez Katza format kompresji jest dziś bardzo powszechnie stosowany, także na komputerach Atari. Dostępy tutaj program STZip działa w trybie graficznym, pozwala na rozpakowywanie plików ZIP, wyświetlanie zawartych w nich plików tekstowych oraz na tworzenie własnych archiwów – również w postaci samorozpakowującej.

Paczka archiwizerów na Atari
Samorozpakowujący się plik TOS, zawierający różne archiwizery na Atari, takie jak ZIP.TTP, LHARC.TTP, ARC.TTP i ZOO.TTP, a także skrótowy opis ich obsługi po polsku. Wystarczy pobrać i uruchomić na Atari, a otrzymamy zestaw programów potrafiących rozpakowywać archiwa w różnych formatach.

Splitter
Zdarza się czasem, że jakieś archiwum .zip, plik .mp3 albo .wav nie mieści się na dyskietce. Aby przenieść taki plik, trzeba skorzystać z programu Splitter. Za jego pomocą można zarówno podzielić jeden duży plik na kilka mniejszych (o dowolnej wielkości), jak i połączyć później te pliki z powrotem.

TrueDisk
Doskonały ramdysk, czyli wirtualny dysk tworzony w pamięci komputera. Jest odporny na wciśnięcie klawisza reset, można go zainstalować jako dowolny napęd (od C do P) oraz przypisać mu wybraną wielkość (ograniczoną oczywiście ilością wolnej pamięci). Co istotne, nawet w przypadku zawieszenia się systemu zawartość instalowanego przez TrueDisk ramdysku pozostaje nietknięta.

Spin!
Napęd CD nie jest niezbędnym dodatkiem do Atari, ale czasami się przydaje, np. gdy pojawia się potrzeba przeniesienia większej ilości danych. Zewnętrzny napęd CD wyposażony w złącze SCSI można łatwo podłączyć do posiadającego odpowiednie gniazdo Atari TT, jednak do odczytu płyt CD niezbędne są dodatkowe sterowniki. Zamieszczam te, których używałem wiele lat temu.

NetUSBee Storage Driver
Sterownik do obsługi pendrive’a przez NetUSBee (podłączany do gniazda cartridge’a interfejs dodający do Atari ST gniazdo Ethernet i gniazda USB). Niestety, sterownik ten nie działa z TOS‑em 1.0, więc nie mogłem go przetestować na dostępnym mi sprzęcie.

Więcej informacji na temat tego sterownika znajdziecie w odpowiednim wątku na Atari-Forum.

NetUSBee Mouse Driver
Sterownik do obsługi myszy podłączanej do gniazd USB w NetUSBee. Niestety, na moim 520ST z TOS‑em 1.0 nie chciał działać z żadną myszą.

MagXUFSL
Niezbędny dodatek dla użytkowników systemu MagiC. Niektóre programy, takie jak na przykład ST‑Guide, nie potrafią skorzystać z oferowanego przez system MagiC wybieracza czcionki. Pół biedy jeżeli zamiast niego wyświetlają swój własny, zastępczy – problem zaczyna się jednak, gdy odmawiają możliwości zmiany czcionki lub w ogóle nie chcą się uruchomić…

Rozwiązaniem jest umieszczenie w folderze AUTO pliku magxufsl.prg. Autorem tego programu jest Geir Řyvind.

Extensible Control Panel
Extensible Control Panel na Atari, wersja 1.31. Jest on praktycznie niezbędny: dzięki niemu można korzystać z paneli sterowania (modułów CPX), za pomocą których ustawia się rozmaite parametry, takie jak głośność dźwięku generowanego przez przetworniki D/A, priorytety zadań w wielozadaniowym systemie MagiC – i inne. Odpowiedni moduł CPX służy także do konfigurowania STinG‑a, zapewniającego w systemie TOS połączenie z Internetem.

Programy akcesoryjne z Atari 520ST
Do wczesnych komputerów Atari dołączany był bardzo prosty Control Panel oraz emulator terminala VT52. Oba te pliki (działające wyłącznie w charakterze programów akcesoryjnych) dostępne są do pobrania poniżej. W języku francuskim – bo taką miałem wersję 520ST.

DR-Logo
Skoro jesteśmy już przy programach dołączanych do 520ST, nie możemy zapomnieć o Digital Research Logo, jednej z wersji języka programowania wykorzystywanego dawno temu w polskich szkołach na lekcjach tzw. „informatyki”.

Sortowanie zawartości folderów
Czasami zachodzi potrzeba ułożenia plików w danym folderze w ściśle określonej kolejności (zwykle chodzi tu o programy w folderze AUTO, z których niektóre muszą uruchomić się wcześniej niż inne, lub akcesoria w katalogu głównym). W takiej sytuacji użytkownicy TOS‑u szybko docenią program Folder Sort, a posiadacze MagiC‑a – DirSort.

FastCopy PRO
Stary, ale bardzo dobry program wspomagający kopiowanie dyskietek. Absolutna klasyka, wypalona w kineskopach monitorów używanych na giełdach w latach 90. – po prostu nie wolno go nie mieć.

Bootsie
Użyteczny program służący do zapisywania wykonywalnych bootsektorów na dyskietce startowej.

ICD Pro
Obraz dyskietki ze sterownikiem dysku twardego ICD. Idealne rozwiązanie w przypadku korzystania z MiST‑a, pozwala na utworzenie startowego obrazu dysku.

Plik SPDCHAR dla czcionek wektorowych
Wszystkie wektorowe czcionki Bitstream International dostępne wraz z NVDI od wersji 3 i SpeedoGDOS‑em posiadają polskie litery. Aby móc z nich skorzystać w każdym programie wykorzystującym GDOS, należy pobrać plik spdchar.map, po czym umieścić go w folderze z czcionkami wektorowymi.

ST-Guide
Wiele programów na Atari posiada możliwość korzystania z kontekstowego systemu pomocy, opartego na hipertekstowych plikach z rozszerzeniem .hyp – do ich wyświetlenia niezbędny jest program ST‑Guide. Archiwum zamieszczone na tej stronie zawiera pełną angielską dokumentację oraz skrótowy opis w języku polskim.

Start ST-Guide
Posiadacze niewielkiej ilości pamięci RAM szybko odczują pewien problem: przyjemnie jest mieć dostępny w każdej chwili system pomocy do każdej prawie aplikacji, lecz wymaga to nieustannej obecności w pamięci RAM programu ST‑Guide. Rozwiązaniem problemu jest mój programik, którego zadaniem jest… automatyczne uruchamianie ST‑Guide tylko i wyłącznie wtedy, gdy jest on niezbędny – czyli, gdy użytkownik naciśnie klawisz Help. Kolejna mała rzecz, która cieszy :)

1ST Guide
Programu tego nie należy – pomimo podobnej nazwy – mylić z wymienionym wyżej ST‑Guide. 1ST Guide służy do wyświetlania plików tekstowych, dokumentów popularnego niegdyś edytora 1st Word Plus, grafik .img i .jpeg oraz odtwarzania dźwięków .avr. Działa jako zwykła aplikacja, albo (po zmianie rozszerzenia na 1stguide.acc) jako program akcesoryjny. Dawno temu, gdy miałem Atari TT, używałem go do wyświetlania zdjęć w formacie jpeg.

BubbleGEM
Wiele aplikacji wyposażonych jest w bardzo przydatną możliwość wyświetlania opisów elementów znajdujących się pod wskaźnikiem myszy. Opisy te wyświetlane są w charakterystycznych „chmurkach”. Aby je zobaczyć, trzeba zainstalować BubbleGEM.

Chameleon
W standardowym systemie TOS można zainstalować tylko do siedmiu programów akcesoryjnych. Co jednak zrobić, gdy potrzeba większej ich liczby? Można użyć Chameleona – pozwala on na doładowywanie programów akcesoryjnych bez konieczności ponownego uruchamiania systemu.

Program przeznaczony jest wyłącznie dla użytkowników TOS‑u, bowiem zarówno MagiC, jak i MiNT z N.AES‑em posiadają już taką możliwość. Archiwum zamieszczone na tej stronie zawiera polską dokumentację.

WDialog
Większość nowszych aplikacji na Atari korzysta z dodatkowych funkcji, jakie oferuje system MagiC – łatwe tworzenie jednolitych pod względem wyglądu okien dialogowych, wywoływanie standardowego „wybieracza czcionki”, wspólne dla wszystkich aplikacji okno parametrów drukarki… Użytkownicy TOS‑u mogą umieścić w folderze AUTO program WDialog, który pozwoli także im na pełne wykorzystanie możliwości programów, korzystających ze wspomnianych udogodnień. Są to między innymi: Porthos (przeglądarka dokumentów PDF), Phototip (program współpracujący z cyfrowymi aparatami fotograficznymi), Jinnee (najlepszy desktop na Atari), Papyrus (procesor tekstu), COPS (następca wspomnianego wcześniej XControl) – i wiele, wiele innych. WDialog przeznaczony jest wyłącznie dla użytkowników systemu TOS, gdyż MagiC (od wersji 4) ma już wszystkie te cenne funkcje zaimplementowane, natomiast użytkownicy N.AES‑u (i XaAES‑u) powinni skorzystać z programu N.Dialog, znajdującego się w dystrybucji N.AES 2.0.0.

Exodrom
Gra dla posiadaczy monitorów monochromatycznych. Idealnie na moim poziomie intelektualnym: lecisz i strzelasz do wszystkiego, co się rusza. Odświeża umysł i napełnia duszę pozytywną energią :) Niestety, nie działa z MiST‑em.

MagiC LlinesS
Następna gra, znana bardziej jako „Kulki”. Jeżeli ktoś się z nią do tej pory nie zetknął – jest to wciągająca gra logiczna, polegająca na układaniu różnokolorowych kulek w odpowiedniej kolejności. Co ciekawe, wersja na Atari ST/STe/Falcon/TT pochodzi z Polski, a jej autorem jest Przemek Skurowski. Gra działa w dowolnej rozdzielczości i z dowolną liczbą kolorów, jednak zdecydowanie lepiej wygląda w trybach kolorowych TT.

Abandonware

Niżej znajdują się adresy stron, z których można pobrać oprogramowanie należące do kategorii abandonware – czyli nierozwijane od wielu lat programy komercyjne, których nie można już oficjalnie nigdzie kupić.

https://milan.kovac.cc/atari/software/index.php?folder=/OS/MAGIC
Na tek stronie znaleźć można między innymi ostatnią wersję systemu MagiC.

http://www.atari-forum.com/viewtopic.php?t=32323
Wiele programów abandonware, takich jak ArtWorx, CAB, Jinnee czy Texel.

https://sites.google.com/site/stessential/
Niezbędne programy na Atari ST.