WWWięcej…

Pod koniec lat 90. zamieszczanie na stronach internetowych linków zewnętrznych nie budziło u autorów takich obaw, jak dziś. Strony tworzyło się, aby dzielić się swoimi pasjami i przekazywać ciekawe informacje. Obecnie celem istnienia stron, blogów i serwisów internetowych jest zapewnianie przychodów z reklam i wpisów sponsorowanych, natomiast pozostała treść jest jedynie dodatkiem generującym odsłony. Każdy bloger, zanim umieści u siebie link do cudzej strony, zadaje sobie szereg pytań: czy skierowanie odbiorców do tamtego serwisu nie obniży mojego SEO? Czy nie spadnie mi przez to liczba odsłon? Jak to się odbije na przychodach z reklam?

Ja na szczęście jestem w komfortowej sytuacji – reklam tu nie ma, odbiorców też nie (oprócz Ciebie, pozdrawiam), a przychody są ujemne, bo muszę przecież opłacić hosting i domenę. Dzięki temu mogę z radością wrzucić całą masę linków do moim zdaniem ciekawych miejsc w sieci, poświęconych komputerom Atari. Oczywiście lista będzie się z czasem dezaktualizować, postaram się więc co jakiś czas ją plewić i wyrywać ze smutkiem kolejne uschnięte linki.

Na początek polecam przede wszystkim długi cykl artykułów zamieszczonych w serwisie dobreprogramy.pl, których autorem jest Dominik Szmerek. Opisują one historię firmy Atari, od Ponga, przez modele 8‑bitowe i 16‑bitowe – aż do Falcona.

Historia Atari
https://www.dobreprogramy.pl/macminik/Atari-czesc-I-Pong-poczatek-imperium,59744.html

Jest to seria złożona z 16 części. Po przyjęciu tej zmasowanej dawki wiedzy historyczno‑teoretycznej można zajrzeć na inne strony dotyczące komputerów Atari – niesamowite jest to, że niektóre z nich to stare strony sprzed wielu, wielu lat, które nadal istnieją. A jeszcze bardziej niesamowite, że pojawiło się także kilka nowych!

Atari Online
http://atarionline.pl
Serwis i forum o Atari, z silnym skrzywieniem w stronę modeli 8-bitowych. Można tam znaleźć wiele cennych informacji, wywiady z osobami związanymi ze sprzętem i programami na Atari, opisy przeróbek sprzętowych… Układ jest dosyć chaotyczny, ale dogrzebać się można tam np. do czytelni czasopism, zawierającej archiwalne numery różnych czasopism związanych tematycznie z Atari, takich jak Moje Atari, STEfan, Świat Atari, Atari Magazyn oraz, oczywiście, Bajtek. Wszystkie czasopisma są udostępniane w formacie djvu, a do ich wyświetlania niezbędny jest specjalny program, MacDjView dla Maca lub WinDjView dla Windows. Oprócz czasopism dostępne jest całe mnóstwo zeskanowanych książek dotyczących Atari, udostępnianych w formatach djvu lub pdf.

Atari Area
http://atari.org.pl/
Kolejny polski serwis dotyczący Atari, zawierający wiele ciekawych wywiadów z osobami związanymi z komputerami Atari – autorami gier, programów i muzyki, a także różne interesujące artykuły, znów jednak w większości dotyczące modeli ośmiobitowych.

Atariki
http://atariki.krap.pl
Polskojęzyczna encyklopedia o Atari, powiązana z serwisem Atari Area. Niestety, dział „Komunikacja/Sieć > Internet” nie zawiera ani słowa o Marijuana Mail, co ponad wszelką wątpliwość absolutnie dyskwalifikuje ten stronniczy i społecznie szkodliwy projekt. Tfu. Pluję mentalnie w jego kierunku gęstą plwociną pogardy. Pomimo wspomnianego drastycznego zaniedbania ocierającego się o sabotaż, muszę jednak przyznać, że w Atariki można znaleźć wiele cennych informacji – chociażby na temat sprzętu.

Atari Fan
http://atarifan.pl
Strona reaktywowanego po 12 latach pisma dla fanów Atari, o którym pisałem w 2002 roku.

RetroFan
http://retrofan.pl/
Strona poświęcona starym komputerom. Warto przeczytać tam np. ciekawy artykuł o historii Atari ST.

Atari ST
http://www.atari.website.pl
Strona Marka Dankowskiego o Atari ST.

Atari Portfolio
http://www.atari.website.pl
Strona Marka Dankowskiego o Atari Portfolio.

Atari Internet Magazyn
http://aim.pelech.net
Mirror strony zawierającej różne schematy rozszerzeń 8‑bitowych i 16‑bitowych Atari.

Atari Service (Paskud)
http://www.paskud.pl/service/service.html
Strona znanego twórcy wielu przeróbek sprzętowych do Atari, takich jak dosyć popularny niegdyś interfejs dysków IDE.

Strona Artura o Atari
http://atari.wroclaw.pl
Wiele informacji o kartach graficznych i sieciowych na Atari, przeróbki sprzętowe, takie tam.

DemonSTracja
http://demonstracja.krap.pl
Historia demosceny Atari ST, czyli programistów marnujących swoje niemałe umiejętności na tworzenie tzw. „dem”, czyli pozbawionych praktycznego zastosowania, acz efektownych programów mających za zadanie demonstrowanie (stąd nazwa) możliwości komputera oraz umiejętności autora.

Archiwum czasopisma „Tajemnice Atari”
http://tajemnice.atari8.info
Kompletne internetowe archiwum miesięcznika „Tajemnice Atari”.

Bajtek Reduks
https://www.t2e.pl/Reduksy
Ambitny projekt digitalizacji starej prasy komputerowej, nie polegający jedynie na prostym zeskanowaniu oryginalnych materiałów, lecz obejmujący ponowne złożenie tekstu i grafiki.

Atari Document Archive
https://www.dev-docs.org/docs/
Szukasz opisu jakiegoś programu? Instrukcji obsługi Atari ST? Schematu? Zacznij od tej strony.

Atari ST Manuals
http://www.atarimania.com/documents-atari-st-manuals_2_S.html
Zeskanowane instrukcje obsługi Atari ST, monitora, myszy, oprogramowania…

Classic Computer Magazine Archive
https://www.atarimagazines.com
Archiwum artykułów ze starych czasopism komputerowych – takich jak Antic, STart czy ST‑Log.

DLH’s Archive
http://www.bombjack.org/atari-st/index.htm
Zeskanowane anglojęzyczne czasopisma (Compute’s Atari ST), książki i instrukcje obsługi dotyczące Atari ST. Można też zajrzeć do sekcji dotyczącej 8‑bitowych modeli Atari.

TOS 2.06 User Guide
http://matsp888.no-ip.org/~mats/Text/Computer/Atari/Atari%20ST/Misc/
Rozbudowany opis systemu TOS 2.06, czyli ostatniej wersji TOS‑u dla komputerów Atari ST/STe/Mega ST/Mega STE.

Using Floppy Disk to Transfer Files From PC to ST
https://www.jamesfmackenzie.com/2016/01/30/use-floppy-disk-to-transfer-files-from-pc-to-st/
Kompleksowy poradnik (z obrazkami), jak przenosić dane z peceta do Atari ST przy użyciu dyskietki.

Atari ST and hard disks, Flash cards
http://atari.8bitchip.info/ASThdFAQ.html
Wiele cennych informacji na temat obsługi dysków twardych i podziału ich na partycje w różnych wersjach TOS‑u. Strona autora alternatywnego sterownika dysku twardego na Falcona.

Classic Tech
https://classictech.wordpress.com
Blog poświęcony starym komputerom. Można na nim znaleźć dużo ciekawych informacji i zdjęć, nie tylko sprzętu firmy Atari.

De Re Atari, czyli rzecz o Atari
http://www.jsobola.atari8.info/dereatari/
Strona byłego pracownika firmy Karen. Zawiera informacje, zdjęcia i schematy dotyczące ośmiobitowych modeli Atari, można tam też znaleźć mnóstwo cennych informacji serwisowych oraz opisy ciekawych przeróbek, takich jak wbudowana stacja dyskietek 3,5 cala w… Atari 130XE!

Atari nad Wisłą
http://www.tunguska.pl/atari-nad-wisla/
Historia firm California Dreams i Karen, czyli artykuł o tym, skąd komputery Atari wzięły się w Polsce.

Stare komputery
http://starekomputery.uibs.com.pl/atari.html
Strona Bartłomieja Skowrona — kolekcjonera starych komputerów.

Dyskusje

Dawniej internetowe dyskusje na wszelkie tematy przebiegały w jednym miejscu – Usenecie. Obecnym użytkownikom sieci może wydać się to nieprawdopodobne, ale nie było tam moderatorów! Każdy za to mógł sobie sam moderować widziane przez siebie wpisy, dodając szczególnie irytujące indywidua do tzw. „killfile’a”, czyli swojego pliku lokalnie blokującego wyświetlanie określonych tematów lub autorów.

Obecnie dyskusje rozproszyły się po najprzeróżniejszych miejscach, takich jak fora internetowe oraz grupy na Facebooku. Należy pamiętać, że o ile fora dyskusyjne można mniej lub bardziej wygodnie przeszukiwać, archiwum Usenetu – również, to przeglądanie archiwalnych postów w grupach na Facebooku jest tak niewygodne, że w efekcie praktycznie niemożliwe.

Grupy na Facebooku mają oczywiście swoje niszowe zastosowania, na przykład koordynowanie graczy online lub omawianie bieżących spraw związanych z jakimś wspólnym wyjazdem – sprawdzają się tam (i tylko tam!) gdzie każda wypowiedź dotyczy nadchodzącego wkrótce wydarzenia i jest istotna tylko przez krótki czas.

Oto kilka miejsc w sieci, w których można poczytać dyskusje związane z Atari, a także wziąć w nich udział. Grupy na Facebooku świadomie pomijam – z należną im bezgraniczną pogardą i głębokim, szczerym obrzydzeniem.

Atari Forum
http://atari-forum.com/
Największe obecnie anglojęzyczne forum dotyczące Atari. Można znaleźć na nim całą masę interesujących informacji o sofcie i sprzęcie, jest tam także osobna kategoria dotycząca MiST‑a, co więcej, to właśnie na tym forum twórca tego urządzenia założył pierwszy wątek o swoim projekcie, tam też wrzucał informacje o przebiegu prac nad rdzeniem Atari ST oraz kolejnych wersjach firmware.

AtariAge Forums
http://atariage.com/forums/
Kolejne anglojęzyczne forum poświęcone sprzętowi Atari, ze szczególnym naciskiem na gry i konsole.

Atari Area Forum
http://www.atari.org.pl/forum/
Polskie forum o Atari. Zawiera dużo ciekawych wątków o 8‑bitowych oraz 16‑bitowych modelach, jak również o emulatorach.

Atari Online Forum
http://atarionline.pl/forum/
Drugie polskie forum o Atari. Przypomina jeden wielki strumień świadomości, choć na szczęście można je filtrować według kategorii.

Zakupy

Obfita dawka wiadomości historycznych, dyskusje po angielsku i po polsku, czytanie archiwalnych czasopism i instrukcji obsługi, przeglądanie schematów… Trzeba po tym odpocząć! W znanym, opiniotwórczym dzienniku „Fakt” przeczytałem, że np. amerykańska celebrytka Paris Hilton najlepiej odpoczywa na zakupach – wobec tego czas na linki do stron, na których możemy nabyć różne ciekawe rzeczy związane z Atari i sprzętem retro, od rozszerzeń sprzętowych, przez czasopisma, do elementów wystroju wnętrz.

Lotharek
http://www.lotharek.pl
Tutaj można kupić MiST‑a i różne inne fajne urządzenia, takie jak NetUSBee (czyli kartę Ethernet do Atari ST), UltraSatan (który pozwala używać na Atari ST kart SD jako dysku twardego) czy HxC Floppy Emulator (zastępujący stację dyskietek, umożliwiający wczytywanie plików z obrazów dyskietek na kartach SD).

Réalisations Olivier
http://www.gossuin.be/index.php/shop
Tutaj natomiast można kupić różne przydatne rozszerzenia do Atari ST, takie jak malutki konwerter Atari‑USB (mieści się we wnęce na gniazda joysticka, pozwala na podłączenie myszy USB, nawet bezprzewodowej), zegar czasu rzeczywistego podłączany do gniazda cartridge’a (przelotowy, a więc nie blokujący tego gniazda), przejściówka pozwalająca na podłączenie Atari ST do monitora VGA – i inne.

Amiga.net.pl
http://amiga.net.pl
Choć adres URL może budzić pewien niepokój, osoby zainteresowane sprzętem Atari znajdą tam coś dla siebie: w sprzedaży są bieżące i archiwalne numery czasopisma Retrokomp oraz najnowszy numer reaktywowanego w 2017 roku Atari Fana.

Retronics
http://retronics.eu
Na tej stronie można znaleźć nie tylko pokrywy chroniące Atari przed kurzem, ale także kolekcjonerskie edycje starych polskich gier dla Atari XL/XE. Tak – w pudełku, ze starannie wydaną instrukcją. Na dyskietce lub (dla szczególnie wytrwałych koneserów) na kasecie.

Allegro
http://allegro.pl
Znany portal aukcyjny, na którym można znaleźć różne fajne rzeczy, wystarczy wpisać w wyszukiwarce słowo „Atari”. To w sumie taki oczywisty serwis – ale jak pisał John R. Searle, o rzeczach oczywistych należy mówić, ponieważ stają się one oczywiste dopiero po tym, jak je wypowiemy.

OLX
http://olx.pl
Kolejne „oczywiste” miejsce – znany portal z ogłoszeniami lokalnymi. Pozwala łatwo wyszukać, czy ktoś w naszej okolicy przypadkiem nie sprzedaje jakiegoś Falcona.

Afiszownia
http://afiszownia.dawanda.com
Ładne plakaty przedstawiające stare komputery i konsole. Choć Afiszownia pochodzi z rdzennie polskiego Poznania, wybór dokonany został raczej z amerykańskiego punktu widzenia – jest więc konsola Atari 2600, nie ma natomiast popularnych w Polsce Atari XL/XE, podobnie jak Atari ST. Twórcy są jednak otwarci na propozycje, więc może ST też się kiedyś pojawi ;)

Programy

Z odpoczynkiem na zakupach jest jednak pewien kłopot, choć rozumiem, że dla Paris Hilton może być on pomijalny – aktywność ta wiąże się z pozbywaniem się cennych środków płatniczych, potrzebnych przecież również chociażby do pozyskiwania jedzenia. Na szczęście istnieją rzeczy, które dostępne są za darmo, chociażby oprogramowanie freeware, abandonware i public domain.

UMich Atari Archive
http://www.umich.edu/~archive/atari/
Klasyczne archiwum FTP Uniwersytetu Michigan z plikami na Atari, dostępne przy użyciu przeglądarki Internetu, bez konieczności używania klienta FTP. Nadal istnieje, po tylu latach (najstarsze pliki pochodzą z 1994 roku), choć już od dawna nie jest aktualizowane. Była to pierwsza strona, z której ściągałem programy na Atari.

Atari Mirrors
http://storage.atari-source.org/atari/mirrors/
Kopie zawartości różnych serwerów FTP z oprogramowaniem dla Atari, dostępne przy użyciu przeglądarki. Można tam znaleźć wiele ciekawych programów shareware i freeware.

ST-Format Cover Disks
https://www.exxoshost.co.uk/atari/STF/index.htm
Obrazy dyskietek dołączanych do pisma ST-Format. Był to brytyjski magazyn dla użytkowników Atari ST/TT/Falcon, dostępny w niektórych sklepach komputerowych w Polsce. Pamiętam, jak kupowałem go w SoftLandzie na Starowiślnej w Krakowie. Ze względu na kosmiczną cenę miałem tylko kilka numerów. Do każdego numeru dołączona była dyskietka z różnymi programami shareware i freeware.

My Atari Software Archive
https://milan.kovac.cc/atari/software/
Mnóstwo programów abandonware na Atari, podzielonych na kategorie. Każdy program zawiera krótką notatkę. Do większości dodany jest też zrzut ekranu.

Atari Falcon 030 Archives
http://christophe.bray.free.fr/informatique
Mnóstwo programów freeware i abandonware na Atari, nie tylko na Falcona. Aplikacje biurowe (np. edytor Script, pakiet Atari Works), muzyczne (nie tylko do MIDI), graficzne, różne narzędzia…

Atarimania
http://www.atarimania.com
Mnóstwo gier i programów abandonware dla Atari XL/XE oraz ST/TT/Falcon, do pobrania także skany instrukcji i okładek.

MagiC-Net
http://users.otenet.gr/~papval/
Strona autora sterowników do obsługi sieci w systemie MagiC. MagiC‑Net (występujący także pod nazwą MagXNet) działa z MiST‑em, a o sposobie konfiguracji możecie poczytać w dziale Sieć.

Programme von Michael Pieper
https://www.augusta.de/~michael/ATARI/index.html
Aplikacje Michaela Piepera dla Atari – na szczególną uwagę zasługuje Seebär, pozwalający na gromadzenie i wyświetlanie wykresów obrazujących częstotliwość używania przez nas Atari. Swoją drogą: w odpowiednim dziale dostępne są polskie pliki RSC do Seebära.

MyMAIL
http://erha.se/%7Eerikhall/programs/mymail.html
Rozbudowany program do odbierania i wysyłania wiadomości e‑mail, zawiera nawet filtr spamu.

Aniplayer
http://didierm.pagesperso-orange.fr
Strona autora Aniplayera, czyli odtwarzacza multimediów na Atari. Krótki opis Aniplayera, pochodzący z 2002 roku, znaleźć można w archiwalnej części mojej strony.

Calamus
https://www.calamus.net
Profesjonalna aplikacja do składu tekstu, używana swego czasu w wielu wydawnictwach, również w Polsce. Jej rozwój zakończył się 31 marca 2018 roku.

HDDriver
http://hddriver.seimet.de
Cały czas dynamicznie rozwijany, komercyjny sterownik dysków twardych dla Atari. Kosztuje 45 euro. Pozwala między innymi na używanie partycji o pojemnościach przekraczających 1GB, rozpoznaje też format FAT. Działa z MiST‑em.

Atari ST Sources
https://github.com/ggnkua/Atari_ST_Sources
Kod źródłowy różnych programów dla Atari ST.

STinG
https://github.com/th-otto/STinG
Kod źródłowy STinG-a — do obsługi sieci pod TOS‑em.

SelTOS
http://atari.8bitchip.info/tosload.htm
Program pozwalający na wczytanie innej wersji TOS‑u z dyskietki lub dysku twardego. Standardowo TOS znajduje się w pamięci ROM komputera, ten program umożliwia jednak użycie innego TOS‑u, niż wbudowany. Warto także zerknąć na inne programy tego samego autora.

HxC Floppy Emulator
http://hxc2001.free.fr/floppy_drive_emulator/
To jest urządzenie, które może zastąpić stację dyskietek w Atari ST – cóż więc ta strona robi w części dotyczącej programów? Otóż można tu pobrać program HxC Floppy Emulator, który umożliwia tworzenie i edycję obrazów dysków w różnych formatach. Dostępna jest nie tylko wersja na Maca, ale także nawet dla systemu Windows.

DDP Translations
http://cheshuntcomputerclub.co.uk/index.php/downloads/ddp-translations
Popularność Atari ST/TT w Niemczech miała pewną wadę: wiele programów wydawanych było wyłącznie w tym niezrozumiałym języku. Na szczęście Derryck Croker, Dennis Vermeire i Peter West podjęli trudne zadanie tłumaczenia programów i ich dokumentacji na język angielski. Na stronie dostępne są angielskie pliki RSC do Fiffi, Texela, Papillona i wielu innych aplikacji.

Deser

Na zakończenie kilka innych stron, które nie pasowały mi do żadnej wcześniejszej kategorii, ale które również warto odwiedzić :)

Dawne komputery i gry
http://www.dkig.pl
Organizator „strefy gier retro”. Stoisko DKiG można regularnie znaleźć na wielu większych konwentach fantastyki, chętni mogą tam pograć sobie w rozmaite stare gry komputerowe – nie tylko na Atari.

Muzeum Historii Komputerów i Informatyki
http://www.muzeumkomputerow.edu.pl
Strona katowickiego muzeum, w zbiorach którego znajdują się rozmaite komputery sprzed 40 lat.

Pixel Heaven
https://www.pixelheavenfest.com
Strona organizowanego co roku w Warszawie festiwalu Pixel Heaven, przeznaczonego dla wielbicieli gier niezależnych, sprzętu retro oraz ogólnie klimatu lat 80. i 90.

str studio
http://acojapacze.pl
Studio Typografii Realnej, czyli studio str., założone przez Stefana Szczypkę – wielkiego propagatora programu Calamus.

Robbo. Solucja
http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/zapowiedzi/5330-robbo-solucja.html
Genetycznie modyfikowany owoc niespodziewanego aktu kopulacji sztuki współczesnej z klasyczną grą na ośmiobitowe Atari. Książka, która wbrew tytułowi nie stanowi „solucji” do Robbo ;)