Jinnee

14 maja 2002

Programem, z którym użytkownik Atari ma do czynienia najczęściej, jest shell, zwany także desktopem. To właśnie za pomocą desktopu najczęściej kopiuje się pliki i uruchamia inne programy, dlatego ważne jest, aby dobrać jak najwygodniejszy. Ascetyczna wręcz prostota standardowego desktopu znanego z systemu TOS, w połączeniu z jego stosunkowo skromnymi możliwościami sprawiła, że bardzo szybko zaczęły pojawiać się inne, alternatywne wersje: KAOSDesk (z którego rozwinął się później MagXDesk), Tera Desk, NeoDesk, Ease, Thing, czy właśnie Jinnee. Większość z nich oferuje takie cenne funkcje, jak współpraca z systemami wielozadaniowymi (MagiC, MiNT, Geneva), obsługa długich nazw plików, obsługa kolorowych ikon, bardzo zaawansowane możliwości w zakresie automatycznego wywoływania aplikacji itp. – których na próżno szukać w zwykłym shellu TOS‑u 2.06.

Wśród nich wszystkich bezsprzecznie prym wiedzie Jinnee. Nie tylko ze względu na niesamowite wręcz możliwości konfiguracyjne czy zaawansowany system menu podręcznych, niepomiernie ułatwiających wywoływanie większości funkcji – ale także na możliwość umieszczania na biurku notatek, wypełniania teł okien wzorami graficznymi oraz współpracę ze Scripterem (dwa przykładowe skrypty dla Jinnee znajdziesz na osobnej stronie). To właśnie dzięki wykorzystaniu Scriptera zyskujemy możliwość szybkiego rozpakowywania archiwów (wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszy w plik zip, arj, tar.gz, zoo lub inny i wybrać polecenie „Rozpakuj”) oraz równie szybkiego ich tworzenia (po zaznaczeniu grupy plików i wybraniu „Utwórz archiwum”). Innymi cennymi właściwościami Jinnee jest kopiowanie plików w tle, podczas gdy użytkownik może zająć się czymś innym. Zrealizowane jest to dzięki wykorzystaniu oferowanych przez wielozadaniowy system MagiC (któremu poświęciłem osobną stronę) tzw. „wątków” (threads). Opcjonalnie do kopiowania użyć można zewnętrznego programu Kobold, znacznie przyspieszającego tę czynność.

Nie sposób wymienić tutaj wszystkich funkcji oferowanych przez Jinnee. Często są to na prawdę drobne usprawnienia, do których jednakże bardzo szybko można się przyzwyczaić – tak, że już po paru dniach korzystania z Jinnee każdy inny desktop wydaje się być niewygodny i niepotrzebnie skomplikowany…

Jinnee, zrzut ekranu z Atari TT z systemem MagiC 6.2

Jinnee jest programem komercyjnym, rozpowszechnianym przez firmę ASH. Podczas instalacji można dokonać wyboru wersji językowej – angielskiej, francuskiej lub niemieckiej. Polską wersję uzyskać można doinstalowując odpowiednie pliki RSC, dostępne po kliknięciu tutaj. Pełna polska dokumentacja do Jinnee nie jest jeszcze dostępna, ale pracuję nad tym ;-) Użytkownikom systemu MagiC i Scriptera przydać się też może poprawiony plik gzip.ttp: ten z dystrybucji Jinnee rozpoznaje poprawnie długie nazwy plików wyłącznie pod systemem MiNT, natomiast poprawiony przeze mnie – wyłącznie w systemie MagiC.

CD-Writer Suite

4 maja 2002

CD-Writer Suite to pakiet programów służących do obsługi nagrywarek CD (w tym oczywiście również CD‑RW). W skład pakietu wchodzą: ExtenDOS Gold (sterownik CD-ROM/CD‑R/CD‑RW), CD‑Inscriptor (do nagrywania danych), CD‑Writer (do wypalania płyt CD audio) i CD‑Audio (do odtwarzania tychże). Wszystkie wspomniane programy pracują bez problemów zarówno z TOS‑em i MagiC‑iem, jak również w środowisku MiNT+N.AES, a także – od niedawna – MiNT+XaAES.

Przed użyciem programów z pakietu należy dokonać instalacji sterownika CD. Czynność ta jest wyjątkowo prosta: sprowadza się do uruchomienia instalatora, który sam rozpozna podłączoną nagrywarkę lub CD‑ROM, zapisze odpowiednie pliki w odpowiednich miejscach, a następnie zasugeruje restart systemu. Po wykonaniu tejże czynności napęd CD widoczny będzie w systemie jako kolejny dysk, którego ikonę umieścić można na biurku.

Osobny sterownik jest konieczny, bo płyty CD nie zawierają zwykłego systemu plików – takiego, jaki znajduje się na dysku twardym lub dyskietce. Nie ma na nich bootsektora, tablicy alokacji plików (FAT) i tym podobnych rzeczy, dlatego też system, odwołując się do napędu CD, musi czynić to za pośrednictwem odpowiedniego sterownika. ExtenDOS Gold obsługuje zarówno „czysty” system plików ISO 9660, jak i jego rozszerzenia: Rock Ridge (stosowany pod Linuxem, pozwalający m.in. na zachowanie dodatkowych informacji o plikach, takich jak np. prawa dostępu) i Joliet (stosowany pod Windows). Oczywiście długie nazwy plików nie są widoczne w przypadku korzystania ze zwykłego, starego TOS‑u.

CD‑Inscriptor, czyli w skrótcie CD‑ISO, służy do nagrywania danych na płytkę CD. Jego obsługa jest bardzo prosta, głównie dzięki zastosowaniu techniki „przeciągnij i upuść” oraz pomocy w „chmurkach” (BubbleGEM). Program pozwala oczywiście na wypalanie płytki w wielu sesjach. Za jego pomocą można również sprawdzić, ile miejsca zajmą zapisywane dane oraz ile jeszcze miejsca pozostało na płytce. Pozwala on także na wymazanie zawartości płytki CD‑RW. Prędkość wypalania płyt zależna jest od nagrywarki i posiadanego sprzętu: maksymalnie jest to (podobno) 2x dla Atari ST, 4x dla Falcona, 6x dla Atari TT i 8x dla Hadesa. Jako że moja nagrywarka zapisuje z dwukrotną prędkością, nie mam jak tego zweryfikować ;-)

CD‑Writer z kolei pozwala na wypalanie płyt audio. W tym przypadku nie można tego wykonać w kilku sesjach (indeks płyty audio dodawany jest na ostatniej ścieżce, wszelkie kolejne ścieżki audio nie będą widoczne). Istnieje jednak możliwość (opcja „Dopuść kolejne sesje”) dodania do płyty audio kolejnych sesji danych. CD‑Writer podobny jest w wyglądzie i obsłudze do CD‑Inscriptora, potrafi wypalać płyty audio zarówno z plików dźwiękowych wav, avr i aif jak i mp3 – te ostatnie konwertowane są automatycznie przy użyciu Aniplayera do formatu wav. Niebezpieczną opcją jest możliwość zmiany domyślnej, dwusekundowej pauzy pomiędzy utworami na niższą – niektóre nagrywarki takowej nie obsługują.

Ostatni element pakietu, CD‑Audio, jest programem służącym zarówno do odtwarzania płyt audio jak i do kopiowania ścieżek audio na dysk. W zasadzie nie jest on tak bardzo potrzebny, gdyż obie wspomniane czynności wykonać można bezpośrednio z „desktopu”. ExtenDOS Gold sprawia, że otwarcie standardowego okna z zawartością płyty CD audio powoduje wyświetlenie w nim plików wav i prg symbolizujących poszczególne ścieżki. Pliki wav można skopiować na dysk w zwykły sposób, przesuwając ich ikony do innego okna, natomiast podwójne kliknięcie w plik prg spowoduje rozpoczęcie odtwarzania CD od wybranej ścieżki. Przed rozpoczęciem odtwarzania należy jednak pamiętać o podłączeniu wyjścia audio napędu CD do wzmacniacza… ;-)

Pakiet programów CD‑Writer, zrzut ekranu z Atari TT z systemem MagiC 6.2

Pakiet CD‑Writer Suite jest produktem komercyjnym. Aby go nabyć, należy odwiedzić stronę producenta – Anodyne Software. Polskie pliki RSC do CD Writera dostępne są po kliknięciu tutaj.

Aniplayer

4 maja 2002

Aniplayer to program służący do odtwarzania plików dźwiękowych w takich formatach jak mp3, mp2, Dolby Digital AC3, wav, avr i aif, a także animacji i filmów mpeg (w tym DivX3/4), mov, avi (w tym DivX3/4), QuickTime (w tym również DivX3/4) i FLI. Potrafi również wyświetlać grafiki w formacie jpeg, niestety bez stosowania prawidłowego „roztrząsania” (ditheringu), co powoduje konieczność korzystania z grafiki 16 lub 24 bitowej (TrueColor). Dla poprawy prędkości program intensywnie wykorzystuje DSP, dzięki czemu odtwarzanie mp3 staje się możliwe już na standardowym modelu Atari Falcon. Filmy mpeg z dźwiękiem wymagają już jednak nieco szybszego sprzętu, lecz Aniplayer pozwala na wcześniejsze zdekodowanie samego dźwięku i zapisanie tegoż w pliku wav – w takim przypadku przy kolejnym odtwarzaniu filmu „na bieżąco” dekodowany jest tylko obraz, a dźwięk pobierany z nieskompresowanego pliku wav, co znacznie przyczynia się do poprawy prędkości. Posiadacze Atari nie wyposażonych w DSP (ST, STE, TT, Milan) niestety nie będą mogli odtwarzać plików mp3 ani mpeg z zadowalającą jakością. Z komputerów Atari bez DSP potrafi to jedynie Hades, wyposażony w procesor 68060. DSP nie jest jednak wykorzystywany do dekodowania formatu DivX.

Cenną funkcją Aniplayera jest możliwość zapisu plików dźwiękowych w formacie mp3, avr, aif i wav – wykorzystywane jest to przez CD‑Writera podczas wypalania płyt audio: CD‑Writer automatycznie uruchamia Aniplayera, ten dokonuje konwersji plików mp3 na wav, które z kolei zostają zapisane na płytkę CD. Zapisywać można także filmy, w formatach mpeg, avi lub mov, przy czym niezależnie od formatu wybrać można również rodzaj kompresji: RLE, YUV, DivX3 lub DivX4.

Aniplayer odtwarzający plik wav, zrzut ekranu z Atari TT z systemem MagiC 6.2

Aniplayer jest programem należącym do kategorii shareware. Wersję demo pobrać można ze strony aniplay.atari.org. Jedynym ograniczeniem jest wyświetlane przy uruchomieniu i zakończeniu programu okno informacyjne, przypominające o konieczności uiszczenia opłaty za korzystanie z programu. Dzięki Rafałowi Kaweckiemu Aniplayer dostępny jest także w polskiej wersji językowej.

DOSFSCK Very Simple Shell

20 kwietnia 2002

Dosfsck Very Simple Shell to shell graficzny dla programu dosfsck. Jest on w istocie rzeczy skryptem, do uruchomienia którego wymagany jest po pierwsze ASH Scripter, po drugie Jinnee, a po trzecie dodatek FORM.PLG do ASH Scriptera. Zarówno skrypt, jak i dokumentacja w formacie HYP są w języku angielskim. Aby pobrać archiwum, kliknij tutaj.

DOSFSCK, zrzut ekranu z Atari TT z systemem MagiC 6.2

Archiwum dostępne na tej stronie zawiera oprócz skryptu zarówno FORM.PLG jak i dosfsck.ttp, natomiast Jinnee i ASH Scripter, jako programy komercyjne, należy zdobyć skądinąd. Sam program dosfsck jest jedną z unixowych aplikacji przeportowaną pod MiNTa. Stronę związaną z systemem MiNT znajdziesz pod adresem http://www.freemint.de/en/.

Dodatki do MagiC‑a

19 kwietnia 2002

Ostatnie zmiany w systemie MagiC 6.2
Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jakie zmiany zostały wprowadzone w najnowszej wersji systemu MagiC (6.2) w porównaniu z wersją poprzednią (6.1), pobierz sobie ten plik tekstowy. Jest on angielskim tłumaczeniem niemieckiego oryginału. Autorem tłumaczenia jest Ekkehard Flessa.

MagiC po polsku
Jeżeli masz zainstalowanego MagiC‑a 6.1 lub 6.2 i chcesz, aby wyświetlał on komunikaty w języku polskim – nic prostszego! Pobierz i uruchom ten program, a przetłumaczy on plik MAGIC.RAM z niemieckiego na polski. Archiwum zawiera dodatkowo polskie pliki RSC do składników systemu (VT52, Chgres, MagXDesk…), polską tablicę dialogową do ustawiania parametrów drukarki (PDLG.SLB) oraz polskie panele sterowania do ustawiania parametrów systemu.

Kalendarz
Skrypt dla posiadaczy desktopu Jinnee, wyświetlający aktualną datę w formie „kartki z kalendarza”. Od tego dostępnego wraz ze Scripterem różni się cenną możliwością wyświetlania listy osób obchodzących w danym dniu imieniny – wygląda to mniej więcej tak, jak na ilustracji po prawej stronie. Aby móc jednak skorzystać z tego i innych skryptów, niezbędne jest posiadanie zarówno desktopu Jinnee (o którym więcej informacji znajdziesz tutaj) jak i programu ASH Scripter – oba są produktami komercyjnymi.

MagX UFSL
Niezbędny programik dla użytkowników MagiC‑a od wersji 4 w górę. Niektóre programy, takie jak na przykład ST‑Guide, nie potrafią skorzystać z oferowanego przez system MagiC wybieracza czcionki. Pół biedy, jeżeli zamiast niego wyświetlają swój własny, zastępczy – problem zaczyna się jednak, gdy po prostu odmawiają działania lub możliwości zmiany czcionki… Rozwiązanie stanowi umieszczenie w folderze AUTO pliku magxufsl.prg.

Imieniny
Kolejny skrypt pozwala sprawdzić, kiedy dana osoba obchodzi imieniny. Wystarczy podać, jakiej osoby imieniny nas interesują (np. „Edyty”), aby przekonać się, że przypadają one na dzień 16 września. Efekt w postaci notatki można sobie zostawić na biurku, aby nie zapomnieć.

Polska klawiatura dla MagiC‑a
W systemie MagiC 6 nie trzeba korzystać z programów typu alt.prg czy pol_font.prg, aby móc wprowadzać polskie znaki z klawiatury. Wystarczy umieścić w katalogu C:\gemsys\magic\xtension\ odpowiedni plik keytabls.sys.

Różne rozkłady klawiszy pod MagiC-iem
Polska klawiatura ma to do siebie, że „gryzie” się czasami z niektórymi funkcjami w różnych programach. Przykładowo, w Papyrusie istnieją dwa bardzo przydatne skróty klawiszowe: Alt‑U i Alt‑L. Pierwszy służy do zamiany zaznaczonego fragmentu z małych liter na wielkie, drugi – odwrotnie. Przy korzystaniu z polskiej klawiatury Alt‑U działa, lecz nie działa Alt‑L, bo powoduje wyświetlenie literki „ł”. Oczywiście można to zmienić: należy pobrać i zainstalować program keytabl, który pozwala na zmianę rozkładu klawiszy podczas pracy, bez konieczności restartowania systemu. Kiedy będziesz korzystać z polskiej klawiatury, Alt‑L będzie wprowadzać literę „ł” – ale gdy zajdzie konieczność użycia wywoływanej tą kombinacją klawiszy funkcji, wystarczy przełączyć klawiaturę z polskiej na angielską.